Hành vi xâm phạm quyền tác giả tại Việt Nam theo quy định mới nhất

Trong bối cảnh hội nhập hiện nay giữa các quốc gia, sự hội nhập quốc tế về khoa  học – kỹ thuật – công nghệ ngày càng phát triển, kéo theo những hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ nói riêng và quyền tác giả nói chung ngày càng có xu hướng gia tăng. Thực trạng này tại Việt Nam diễn ra khá phổ biến và rộng rãi bởi tốc độ của công nghệ thông tin trên Internet với độ phủ sóng làm cho những hành vi xâm phạm quyền tác giả ngày càng trở nên phức tạp.

1. Hiểu thế nào về hành vi bị coi là xâm phạm quyền tác giả tại Việt Nam

Xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ biểu hiện qua rất nhiều hành vi cụ thể tuỳ theo từng đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ. Bởi vậy mà pháp luật về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ cần có tính linh hoạt cao. Những hành vi bị coi là hành vi xâm phạm quyền tác giả được quy định theo Điều 28 Luật sở hữu trí tuệ năm 2005 sửa đổi bổ sung năm 2009 bao gồm:

– Chiếm đoạt quyền tác giả đối với tác phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học.

– Mạo danh tác giả. 

VD: Tác phẩm âm nhạc “Điều còn lại” trước đây có tên là “Điều em muốn nói” của tác giả Hoàng Thu Trang bị nghệ danh Mờ Naïve ( Trần Hà My ) mạo nhận là tác giả trên sóng truyền hình. 

– Công bố, phân phối tác phẩm mà không được phép của tác giả.

– Công bố, phân phối tác phẩm có đồng tác giả mà không được phép của đồng tác giả đó.

– Sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả.

– Sao chép tác phẩm mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, trừ trường hợp quy định trong Luật này.

Ví dụ: Quán photo có hành vi photo giáo trình, tài liệu, sách tham khảo,… để bán là được xem là xâm phạm quyền tác giả.

– Làm tác phẩm phái sinh mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả đối với tác phẩm được dùng để làm tác phẩm phái sinh, trừ trường hợp quy định khác.

– Sử dụng tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả, không trả tiền nhuận bút, thù lao, quyền lợi vật chất khác theo quy định của pháp luật, trừ trường hợp quy định khác

– Cho thuê tác phẩm mà không trả tiền nhuận bút, thù lao và quyền lợi vật chất khác cho tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả được coi là hành vi xâm phạm quyền tác giả

– Nhân bản, sản xuất bản sao, phân phối, trưng bày hoặc truyền đạt tác phẩm đến công chúng qua mạng truyền thông và các phương tiện kỹ thuật số mà không được phép của chủ sở hữu.

Ví dụ: Hành vi quay lén và tung nhiều trích đoạn lên mạng xã hội phim hài hành động “Lộ mặt” vào tháng 06/2018 khi không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả của bộ phim này lên mạng xã hội để lưu giữ hoặc chia sẻ cho người khác

– Xuất bản tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu.

– Cố ý hủy bỏ hoặc làm vô hiệu các biện pháp kỹ thuật do chủ sở hữu quyền tác giả thực hiện để bảo vệ quyền tác giả đối với tác phẩm của mình.

– Cố ý xóa, thay đổi thông tin quản lý quyền dưới hình thức điện tử có trong tác phẩm.

– Sản xuất, lắp ráp, biến đổi, phân phối, nhập khẩu, xuất khẩu, bán hoặc cho thuê thiết bị khi biết hoặc có cơ sở để biết thiết bị đó làm vô hiệu các biện pháp kỹ thuật do chủ sở hữu quyền tác giả thực hiện để bảo vệ quyền tác giả đối với tác phẩm của mình.

– Làm và bán tác phẩm mà chữ ký của tác giả bị giả mạo.

– Xuất khẩu, nhập khẩu, phân phối bản sao tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu.

2. Xử lý hành vi vi phạm quyền tác giả như thế nào ?

Khi tác phẩm của mình bị một cá nhân hay tổ chức nào đó sử dụng với mục đích bất chính hay chưa được sự đồng ý, cho phép của mình,… thì chủ sở hữu quyền hoàn toàn có thể xử lý hành vi xâm phạm quyền tác giả này theo các quy định của pháp luật.

Sau khi xác minh và thu thập đầy đủ các chứng cứ, chủ sở hữu quyền hoàn toàn có thể gửi thư cảnh báo bên vi phạm dừng hành vi xâm phạm ngay, đây là phương án giải quyết dễ dàng và bớt phức tạp cho cả 2 bên.

Tùy vào mức độ vi phạm mà tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả có thể thực hiện biện pháp khuyến cáo – yêu cầu tổ chức, cá nhân có hành vi xâm phạm chấm dứt theo quy định gồm nhiều cơ quan ban ngành khác nhau như: Toà án, Thanh tra, UBND các cấp; Thanh tra văn hóa, thể thao và du lịch; Thanh tra chuyên ngành khác; Công an; Bộ đội biên phòng; Cảnh sát biển; Hải quan,… Hoặc yêu cầu cơ quan có thẩm quyền như: Quản lý thị trường, Thanh tra văn hóa – thể thao và du lịch,… áp dụng biện pháp hành chính hoặc khởi kiện dân sự để xử lý chủ thể thực hiện xâm phạm quyền tác giả Khi nhận được đơn yêu cầu xử lý từ phía chủ sở hữu, Cơ quan tiếp nhận sẽ có trách nhiệm tiến hành các thủ tục cần thiết để giải quyết