Xung đột giữa tên miền và nhãn hiệu

Tên miền và nhãn hiệu tồn tại xung đột khi trùng lặp và mỗi đối tượng thuộc một chủ thể khác nhau. Các trường hợp phát sinh tranh chấp về tên miền và nhãn hiệu ngày càng nhiều. Bài viết dưới đây sẽ chỉ rõ mối liên hệ giữa tên miền và nhãn hiệu. Đồng thời đưa ra các phương thức giải quyết tranh chấp theo quy định của pháp luật Việt Nam.

1.Tên miền là gì và có liên quan gì đến nhãn hiệu

Tên miền là địa chỉ Internet, dùng để truy cập và một website. Tên miền có tác dụng thay thế một địa chỉ IP dài và khó nhớ trên Internet. Ví dụ: 123.45.67.89 thành một Tên miền (Domain name) có dạng như abc.vn

Nhãn hiệu là dấu hiệu để phân biệt hàng hóa, dịch vụ nhất định do một doanh nghiệp cụ thể sản xuất hoặc cung cấp.

Xung đột giữa tên miền và nhãn hiệu xuất phát từ các đặc điểm sau:

• Tên miền có tính duy nhất và có phạm vi quốc tế. Tức là chỉ tồn tại một tên miền dẫn tới một trang web cụ thể trên internet toàn cầu. Trong khi đó, nhãn hiệu chỉ được bảo hộ trong phạm vi lãnh thổ đã được đăng ký. Do đó, nhãn hiệu có thể trùng lặp tại các quốc gia khác nhau.
• Nhãn hiệu có chức năng phân biệt hàng hóa, dịch vụ của một doanh nghiệp cụ thể sản xuất, cung cấp. Trong khi đó, theo thời gian tên miền có thể trở thành yếu tố nhận biết doanh nghiệp.

2. Tranh chấp về tên miền liên quan đến nhãn hiệu

Các vụ việc tranh chấp về tên miền liên quan tới nhãn hiệu xảy ra ngày càng nhiều. Tại Việt Nam, một số vụ tranh chấp liên quan đến tên miền có thể kể đến như:  samsungmobile.com.vn, ebay.com.vn, ibm.com.vn, heineken.vn, bitis.vn,… Việc đăng ký tên miền trùng lặp với tên nhãn hiệu có thể do vô tình, nhưng cũng có nhiều trường hợp là để trục lợi. Việc trục lợi tên miền thường được thể hiện dưới hai xu hướng:

• Đầu cơ tên miền: đăng ký trước một số tên miền mà dự đoán có thể chuyển nhượng được.
• Chiếm dụng tên miền: đăng ký có chủ đích khống chế một tên miền trùng với thương hiệu nổi tiếng. Việc chiếm dụng tên miền xuất pháp từ nhiều mục đích khác nhau như:

(i) nhằm lợi dụng uy tín của thương hiệu đó để cạnh tranh hoặc

(ii) cản trở quảng bá thương hiệu hoặc

(iii) gây áp lực buộc chủ thương hiệu nhận chuyển nhượng lại.

Ví dụ:

• Tranh chấp liên quan đến tên miền samsungmobile.com.vn:

Công ty Samsung đã kiện ông Dương Hồng Minh – chủ thể đăng ký tên miền trên. Công ty Samsung cho rằng tên Samsung vừa là tên thương mại vừa là tên nhãn hiệu của nguyên đơn. Tên này được sử dụng ở hầu hết các quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam.

Tại Việt Nam, nhãn hiệu Samsung cho sản phẩm điện thoại di động cũng đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu từ năm 1993. Tên miền samsungmobile.com.vn do ông Dương Hồng Minh đăng ký và sử dụng giống đến mức gây nhầm lẫn với nhãn hiệu Samsung của Công ty Samsung. Đồng thời, bị đơn đã đăng ký và sử dụng tên miền nhằm mục đích trục lợi. Cụ thể tên miền samsungmobile.com.vn được bị đơn rao bán với giá 80 triệu đồng (có khuyến mại thêm tên miền samsungmobile.vn) trên trang web muare.com.

Về phía bị đơn có lập luận cho rằng tên miền này đã được đăng ký theo đúng nguyên tắc “đăng ký trước cấp trước”. Và đưa ra yêu cầu chuyển nhượng tên miền ở mức 218.204.000 đồng. Mức này bên nguyên đơn cho rằng không thỏa đáng và chỉ đồng ý thanh toán khoản tiền mà bên bị đơn đã bỏ ra để đăng ký, duy trì tên miền là 5.100.000 đồng.

• Tranh chấp tên miền ebay.com.vn:

Công ty eBay Inc có trụ sở tại Hoa Kỳ là chủ nhãn hiệu hàng hóa “EBAY” tại đã được đăng ký bảo hộ tại Việt Nam. Công ty TNHH Mộc Mỹ là chủ thể đăng ký và sử dụng tên miền ebay.com.vn.

Công ty eBay đã đăng ký trên 2.500 tên miền có chứa cụm từ “eBay” trong đó có 7 tên miền đăng ký tại Việt Nam. Tuy nhiên, trong đó không có tên miền ebay.com.vn. Chính vì sơ suất này mà công ty eBay đã gặp nhiều khó khăn khi triển khai cung cấp dịch vụ tại Việt Nam. Đặc biệt khi đuôi .com.vn được dành cho các tổ chức, cá nhân hoạt động thương mại tại Việt Nam. Chính vì lý do đó mà công ty eBay đã phải theo đuổi vụ tranh chấp này suốt 02 năm qua để nhằm giành lại quyền sử dụng tên miền này.

3. Một số lưu ý để tránh tranh chấp tiên miền: 

Tranh chấp tiền miền xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Có thể do sự giống nhau giữa các tên doanh nghiệp. Có thể do các đối thủ đăng ký tên miền để chiếm dụng hoặc trục lợi. Điều quan trọng nhất để tránh được các tranh chấp mất thời gian là:

(i) bạn phải chọn một tên miền không phải là nhãn hiệu của một công ty khác, đặc biệt là nhãn hiệu nổi tiếng

(ii) đăng ký đầy đủ những tên miền gắn liền với hoạt động của mình để không ai có thể chiếm dụng hoặc trục lợi. Đặc biệt là những tên miền có sức hút truy cập và khả năng quảng bá cao như .vn, .com.vn, .biz.vn, .info.vn,…

(iiI) việc đăng ký nên thực hiện ngay tại thời điểm nộp đơn đăng ký nhãn hiệu hàng hóa hoặc khi có kế hoặc kinh doanh