Bảo hộ quyền tác giả cho tác phẩm văn học dân gian

Bảo hộ tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian của các quốc gia trên thế giới nhằm nhiều mục đích khác nhau phụ thuộc vào điều kiện kinh tế, chính trị, xã hội của mỗi quốc gia. Nhìn chung  các quốc gia trên thế giới khi bảo hộ tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian đều nhằm một số những  mục đích cơ bản.

Thứ nhất, sử dụng tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian vì mục đích chung, không chỉ vì các mục đích vật chất, mà còn là sự ghi nhận về tư liệu và tranh ảnh của các xã hội truyền thống nhằm  duy trì những giá trị, những nét đẹp truyền thống mà nó mang lại. Thứ hai, nhằm duy trì sự tồn tại và phát triển một cách lành mạnh do lo ngại về  ảnh hưởng tiêu cực của việc phát triển kinh tế và văn hoá nước ngoài tới sự toàn vẹn của tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian. Thứ ba, vấn đề bồi thường cho sự chiếm đoạt và xâm hại văn hoá. Thứ tư, đặt ra vấn đề vật chất khi thu phí sử dụng tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian. Sau đây chúng ta sẽ tìm hiểu kĩ hơn về các mục đích bảo hộ chúng trên thế giới.

– Bảo hộ tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian nhằm duy trì những giá trị mà nó mang lại: Tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian chứa đựng nhiều giá trị to lớn đối với con người: giá trị giáo dục, giá trị nhận thức và giá trị thẩm mĩ. Tác phẩm văn học dân gian là một kho kiến thức đồ sộ của các dân tộc trên thế giới, nhìn vào một tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian ta dễ dàng nhận thấy lối suy nghĩ, nét văn hóa của dân tộc đó đồng thời một tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian còn có tác dụng giáo dục sâu sắc, hình thành tinh thần lạc quan, nhiều phẩm chất tốt đẹp như lòng yêu nước, tình yêu thiên nhiên, lòng vị tha…Một tác phẩm dân gian được hình thành chứa đựng nhiều giá trị nghệ thuật lớn lao, với văn phong dễ thuộc, dễ ghi nhớ, sử dụng nhiều hình ảnh nhân hóa, ẩn dụ làm cho tác phẩm càng thêm độc đáo, người nghe dễ cảm nhận những tác phẩm như những câu chuyện thần thoại Hy Lạp, các điệu múa, điệu hát của các bộ lạc Châu Phi, Châu Mỹ,… Với những giá trị quý báu như thế nên tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian cần được bảo hộ. Bên cạnh đó bảo hộ tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian nhằm duy trì những nét đẹp truyền thống và tinh hoa của các dân tộc trên thế giới. Mỗi dân tộc trên thế giới có những nét văn hóa đặc trưng khác nhau, chúng đươc lưu giữ trong các tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian nói riêng và các hình thức khác nói chung, thông qua một tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian ta có thể thấy những phong tục, tập quán, cách sống của mỗi dân tộc. Phần lớn những nét văn hóa đó được bộc lộ qua tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian, nó là kết tinh của truyền thống văn hóa của các dân tộc vì thế bảo hộ tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian cũng là bảo hộ truyền thống văn hóa của các dân tộc. Chúng được thể hiện qua các trò chơi dân gian, các phong tục tập quán, các nghi lễ truyền thống như phong tục cưới hỏi, nghi lễ đón năm mới, đón Giáng sinh trên thế giới,…

– Bảo hộ tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian nhằm bảo đảm sự phát triển một cách lành mạnh của chúng. Vì tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian mang tính chất truyền miệng và dị bản, do đó phải bảo đảm chúng phát triển đúng và duy trì được nét đẹp văn hóa mà chúng mang theo. Bảo hộ tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian để giúp việc phát triển các tác phẩm này một cách toàn vẹn, sao cho các hành động khai thác, chuyển thể các tác phẩm văn học dân gian không làm ảnh hưởng, phương hại tới nét đẹp, bản sắc văn hóa mà nó mang theo, nhưng cũng không được kìm hãm sự sáng tạo của bản thân những người phát triển chúng.

– Khi bảo hộ tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian nghĩa là có một cơ chế pháp luật để ngăn chặn các hành vi xâm phạm tới chúng. Ngày nay trước sức mạnh của toàn cầu hóa, sự phát triển kinh tế ảnh hưởng không nhỏ tới sự tồn tại của các tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian do đó cần có một cơ chế để bảo vệ chúng, tránh bị làm phương hại và mai một dưới những luồng ảnh hưởng của kinh tế thị trường. Đồng thời thể hiện được sự quan tâm của chính quyền tới đời sống xã hội, đời sống văn hoá của người dân, góp phần ổn định trật tự xã hội.

– Việc bảo hộ tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian sẽ đề ra việc cấp phép sử dụng, số tiền thu được từ việc cấp phép đó sẽ góp một phần vào việc tu bổ, phát triển tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian. Bảo hộ tác phẩm văn học dân gian sẽ tạo ra lợi ích cho cộng đồng lưu giữ chúng, khi có ai muốn khai thác  một tác phẩm văn học dân gian thì đồng nghĩa với việc  họ phải bỏ ra một khoản phí để sử dụng chúng góp phần vào sự duy trì sự tồn tại của tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian nói riêng và văn hóa truyền thống nói chung.